सूचनाको हक भनेको के हो ? सार्वजनिक सूचना प्रवाहमा सार्वजनिक निकायको दायित्व के–कस्तो हुने व्यवस्था छ ? उल्लेख गर्नुहोस् ।

यसरि प्रश्न आएमा सामान्य तरिकाले उत्तर यसरि लेखना पर्छ

#उत्तर

सार्वजनिक निकायमा रहेका सार्वजनिक महत्वको सूचना माग्ने र पाउने अधिकारलाई सूचनाको हक भनिन्छ । यसले देहायको अधिकारलाई समेत जनाउँदछः

– सार्वजनिक निकायमा रहेको कुनै लिखत, सामग्री तथा सो निकायको काम कारबाहीको अध्ययन वा अवलोकन गर्ने अधिकार,

– सार्वजनिक निकायमा रहेको कुनै लिखतको प्रमाणित प्रतिलिपि प्राप्त गर्ने अधिकार,

सार्वजनिक महत्वको निर्माण कार्य भइरहेको स्थलको भ्रमण र अवलोकन गर्ने अधिकार,

– कुनै सामग्रीको प्रमाणित नमुना लिने अधिकार,

– कुनै पनि किसिमको यन्त्रमा राखिएको सूचना त्यस्ता यन्त्रमार्फत प्राप्त गर्ने अधिकार,

सार्वजनिक सूचना प्रवाहमा सार्वजनिकनिकायको_दायित्व

प्रत्येक सार्वजनिक निकायले नागरिकको सूचनाको हकको सम्मान र संरक्षण गर्नु गराउनुपर्ने व्यवस्था सूचनाको हक सम्बन्धी ऐन, २०६४ ले गरेको छ । यसका लागि देहायका काम गर्नु सार्वजनिक निकायको दायित्व हुने व्यवस्था छः

– सूचना वर्गीकरण गर्ने, अद्यावधिक गर्ने

– समय समयमा सार्वजनिक गर्ने,

– प्रकाशन तथा प्रसारण गर्ने गराउने,

– सूचनामा नागरिकको पहुँच सरल र सहज बनाउने,

– कामकारबाही खुला र पारदर्शी रुपमा गर्ने,

– सूचना प्रवाह गर्नै सूचना अधिकारीको व्यवस्था गर्ने,

– कर्मचारीका लागि उपयुक्त तालिम र प्रशिक्षणको व्यवस्था गर्ने ।